Czym jest stopa cukrzycowa?
Nieleczona cukrzyca prowadzi do stale utrzymującego się podwyższonego poziomu cukru we krwi (hiperglikemii). Zdarza się, że diabetycy nie stosują się i nie przestrzegają zaleceń lekarza – diabetologa. Może to prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jedną z nich jest stopa cukrzycowa. Schorzenie to może prowadzić do bólu, skrajnego wyniszczenia stopy, częstych infekcji i ograniczenia chodzenia. Stopa cukrzycowa może powstawać w wyniku uszkodzenia naczyń krwionośnych (głównie tętnic) i wtedy mamy do czynienia ze stopą cukrzycową niedokrwienną lub w wyniku uszkodzenia nerwów – wówczas mówimy o stopie cukrzycowej neuropatycznej.
Stopa cukrzycowa niedokrwienna
Krew odpowiada za dostarczanie do komórek ciała tlenu i substancji odżywczych. Jeżeli światło tętnic zostaje skrajnie zmniejszone, dochodzi to opuchlizny i martwicy tkanek niedotlenionych. Taka sytuacja ma miejsce w przypadku stopy cukrzycowej niedokrwiennej. Jej objawy to: sine, zimne stopy, brak wyczuwalnego tętna na tętnicy grzbietowej stopy, zwiększone uczucie bólu na stopie, skóra jest blada, sina, chłodna, charakteryzuje ją brak skłonności do tworzenia modzeli; wspomaganie leczenia – to ruch, aktywność fizyczna.
Stopa cukrzycowa neuropatyczna
Stale utrzymujący się zbyt wysoki poziom glukozy we krwi może prowadzić do uszkodzenia komórek nerwowych (neuronów) nerwów obwodowych. Objawy tego typu stopy cukrzycowej to: zmniejszone uczucie bólu na stopie, drętwienie i pieczenie stóp, brak reakcji na temperaturę, brak potliwości, brak czucia, wibracji, skóra jest ciepła, zaróżowiona, występuje na niej zwiększone owłosienie, charakteryzuje ją także duża skłonność do tworzenia modzeli, tętno jest wyczuwalne; wspomaganie leczenia – to odciążenie stopy (stosowanie odpowiedniego obuwia odciążającego).
Stopa cukrzycowa – leczenie
Pierwszym i najważniejszym etapem leczenia stopy cukrzycowej jest doprowadzenie do odpowiedniego poziomu cukru we krwi. Inne ważne aspekty leczenia to: wyrównanie ciśnienia we krwi, znormalizowanie poziomu cholesterolu i triglicerydów, stosowanie leków rozszerzających naczynia, zmniejszających lepkość krwi czy leczenie przeciwzakrzepowe. Stopie cukrzycowej mogą towarzyszyć również infekcje. Wyeliminowanie patogennych mikroorganizmów z chorej stopy jest trudne. W takiej sytuacji stosuje się odpowiednie antybiotyki o szerokim spektrum działania oraz specjalistyczne opatrunki. Zaawansowana postać stopy cukrzycowej prowadzi często do konieczności wykonywania zabiegów chirurgicznych. Polegają one na nacinaniu i usuwaniu obumarłych tkanek. Zdarza się, że postęp choroby jest na tyle poważny, że trzeba chorą stopę amputować. Zdarza się to u ok. 1% chorych.
Profilaktyka, czyli jak się uchronić?
Najważniejszym elementem w zapobieganiu wystąpieniu stopy cukrzycowej u diabetyków, jest kontrolowanie poziomu cukru we krwi, przestrzeganie diety, utrzymywanie aktywności fizycznej, właściwa pielęgnacja stóp, ich kontrola oraz kontrola obuwia. W przypadku zapobiegania stopie cukrzycowej ogromne znaczenie mają również systematyczne zabiegi na stopy podczas których należy kontrolować temperaturę, czucie oraz przebarwienia stóp. Dodatkowo warto stosować kremy dla diabetyków zawierające mocznik. Wynika to z tego, że skóra cukrzyków często jest zgrubiała i przesuszona. Ważne jest również noszenie wygodnego obuwia. W przypadku skaleczeń i drobnych ran, należy je dokładnie zdezynfekować i opatrzyć. Jeżeli zaobserwuje się niepokojące objawy, należy zwrócić się po odpowiednią pomoc. Zaoferować ją może lekarz diabetolog, dermatolog, angiolog lub podolog (specjalista zajmujący się profilaktyką i leczeniem stóp.) W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, warto mieć świadomość na temat profilaktyki chorób. Cukrzyca dotyka coraz więcej osób. Aby się przed nią chronić zaleca się zdrową dietę, unikanie nałogów oraz aktywność fizyczną, a także regularną kontrolę stanu zdrowia.